KROKI / STEPS to artystyczny projekt o chodzeniu. O praktyce, filozofii, kulturze, polityce oraz sztuce chodzenia. W trzech galeriach – Studio BWA Wrocław, Galerii Entropia i Krupa Gallery – zobaczymy prace dotyczące refleksji nad chodzeniem lub dokumentujące praktyki wędrowania, a w przestrzeni miasta będzie można na własną rękę zrealizować artystyczne scenariusze spacerów, przechadzek i wypraw.
Ze względów bezpieczeństwa na wernisażu będzie obowiązywał limit osób mogących przebywać jednocześnie w przestrzeni galerii.
Gdy poruszamy się pieszo, horyzont naszego doświadczania jest wyznaczany przez odległość, którą jesteśmy w stanie pokonać na własnych nogach. Zbiorowa wystawa KROKI / STEPS sięga do konceptualnych i performatywnych fundamentów współczesnego namysłu nad chodzeniem w sztuce. Od motywu pielgrzymki przez kroki o charakterze politycznym po wędrówki w wymiarze kryzysu migracyjnego. Od przechadzek odbywających się w świecie wirtualnym po kroki prowadzące ku naturze. Ekspozycja – podzielona między trzy położone w niewielkiej (spacerowej) odległości od siebie galerie – obejmuje filmowe dokumentacje performansów, instalacje, obiekty, fotografie, a nawet grę komputerową. Przechadzki po chaszczach (Krzysztof Maniak), pielgrzymki między metropoliami (Robert Kuśmirowski), spacery po wysychającej rzece (Mikołaj Szpaczyński) czy przejścia z bronią przez miasto (Francis Alys) – to tylko wycinek prezentowanej różnorodności form i znaczeń spacerowania.
Praktykowanie chodzenia nie wymaga zastosowania żadnej technologii. Idąca osoba nie zostawia śladu węglowego. Chodzenie to najbardziej pierwotna, a zarazem ponadczasowa forma relacji człowieka z przestrzenią. Tempo, w którym chodzi człowiek, pozostaje niezmienne od początku historii ludzkości, czyli od chwili, w której nasi przodkowie przybrali postawę wyprostowaną i zaczęli kroczyć na dwóch nogach. Nie zmieniło go przyspieszenie tempa życia, pracy, konsumpcji i produkcji informacji, nie zmienił również rozwój technologiczny. Chodzenie nie zajmuje myśli, lecz mimo to, a raczej właśnie dlatego, zostawia miejsce na myślenie – stąd jego ścisły związek z filozofowaniem. „Chodzenie, w wersji idealnej, jest stanem, w którym umysł, ciało i świat spotykają się z sobą, jak gdyby były trzema prowadzącymi rozmowę postaciami, trzema dźwiękami niespodziewanie łączącymi się w akord” – pisze Rebecca Solnit w książce Zew włóczęgi. Opowieści wędrowne. Z kolei Friedrich Nietzsche, który „cierpliwość pośladków” nazywa grzechem przeciw Duchowi Świętemu, w Ecce Homo apeluje: „Jak najmniej siedzieć”. Filozof, wytrawny i namiętny piechur, zalecał, by nie ufać żadnej myśli zrodzonej w bezruchu. Jeśli istnieje więc droga, na której można odnaleźć zerwane połączenia umysłu z ciałem, a ciała z Innymi, z otoczeniem i naturą, należy ją przejść na piechotę.
Przedsięwzięcie – jako część Sceny Artystycznej festiwalu mBank Nowe Horyzonty – odwołuje się do tematu programu filmowego poświęconego właśnie chodzeniu. To nie przypadek, historia kina zaczyna się przecież od obrazu dokumentującego idących ludzi – Wyjścia robotników z fabryki braci Lumière.
Artystki i artyści: Francis Alys, Zuza Dolega, Galeria Entropia, Karolina Freino, Marcin Harlender, Hiwa K., Krystyna Jędrzejewska-Szmek i Hamza Aqrabawi, Alicja Jodko i Mariusz Jodko, Zofia Krawiec, Igor Krenz i Wojciech Niedzielko, Piotr Kopik, Jerzy Kosałka, Robert Kuśmirowski, Zbigniew Libera, Krzysztof Maniak, Honorata Martin, Sebastian Diaz Morales, Tomasz Opania, Piotr Pawlak, Joanna Pawlik, Yvonne Rainer i Sara Wookey, Total Refusal, Józef Robakowski, Irmina Rusicka, Mikołaj Szpaczyński, Klaudiusz Ślusarczyk, Joanna Wojsiat (dawniej Podgórska), Zorka Wollny, Vova Vorotniov oraz Auguste Marie Louis Lumière i Louis Jean Lumière
Zespół kuratorski: Emilia Orzechowska i Stach Szabłowski oraz Joanna Stembalska (BWA Wrocław), Alicja Jodko i Mariusz Jodko (Galeria Entropia)
Realizacja: Ioannis Anastasiou, Łukasz Bałaciński, Jakub Jakubowicz, Tomasz Koczoń, Marcin Pecyna, Andrzej Rerak, Kamil Zakościelny
Współpraca z publicznością: Daria Chraścina, zespół opiekunek i opiekunów ekspozycji KAF
Osoby wolontariackie: Zofia Czaja, Antoni Deutschman, Dorota Dorożyńska, Tatiana Gawrońska, Sara Grochowicz, Hania Imielska, Róża Jabłońska, Wiktoria Obuchowicz, Joanna Rybacka, Zofia Stepa, Alicja Topczewska, Marta Witkowska, Marcjanna Witkowska, Barbara Tatys, Amelia Załoga
Tłumaczenia: Olga Bednarchuk, Jerzy Chyb
Organizatorzy: BWA Wrocław Galerie Sztuki Współczesnej, Stowarzyszenie Nowe Horyzonty
Partnerzy: Galeria Entropia, Krupa Art Foundation
Patroni medialni: Magazyn Szum, Notes na 6 Tygodni
Informacje praktyczne
Miejsca: Wystawa odbywa się w trzech galeriach jednocześnie. Studio BWA Wrocław, ul. Ruska 46a/301 Galeria Entropia, ul. Rzeźnicza 4 Krupa Gallery, ul. Księcia Witolda 48/70
Wernisaż: 19.07, godz. 19.00-22.00 (wszystkie trzy galerie)
Godziny otwarcia: w trakcie trwania festiwalu mBank Nowe Horyzonty Studio BWA Wrocław i Krupa Gallery: codziennie 12.00-20.00 Galeria Entropia: 20-21.07 oraz 23-27.07: 12.00-20.00
Po festiwalu galerie otwarte w standardowych godzinach otwarcia.
Spacery performatywne: Sara Wookey, reenacment działania Yvonne Rainer „Street Action” z 1971, marsz partycypacyjny: 21.07, godz. 19:00 (start podwórko na Ruskiej 46A, finał Muzeum Architektury)
Spacer z artystą Jerzym Kosałką „Szlakiem Kosałki”: 27.07, godz. 12.00 (start Studio BWA Wrocław)
Światło – na wystawie jest światło dzienne (tłumione przez wyklejone okna) oraz sztuczne: lampy, światła z projekcji (dynamiczne i zmieniające się wraz z kadrami). Pomieszczenie szklane, gdzie znajduje się praca Piotra Pawlaka zostało wyciemnione plandeką oraz kocami termicznymi – panuje tam półmrok. Uważaj na dwie ławki, które stoją w środku pomieszczenia.
Dźwięk – w galerii są dostępne słuchawki wyciszające, zapytaj o nie opiekunkę galerii. W każdej części wystawy usłyszysz zapętlone dźwięki, nakładające się na siebie. W szklanym pomieszczeniu, gdzie znajduje się praca Piotra Pawlaka usłyszysz dźwięk otwarty. Przygotowane są też słuchawki bezprzewodowe do posłuchania dźwięku zamkniętego. Przy czarnym postumencie, na którym znajduje się praca Krystyny Jędrzejewskiej-Szmek, usłyszysz zapętlone audio w języku arabskim – tłumaczenie dźwięku zostało wydrukowane na broszurce w trzech językach: PL, EN, UA.
Dotyk – większości prac na wystawie nie można dotykać. Zachęcamy jednak, aby wchodzić bez obuwia na czarny postument, na którym znajduje się praca Krystyny Jędrzejewskiej-Szmek. Dodatkowo praca Piotra Kopika jest grą interaktywną, podczas, której korzystasz z konrolera xbox.
Zapach – w przestrzeni całej galerii poczujesz zapach drewna, ponieważ cała scenografia jest z niego zbudowana.
Odpoczynek – w przestrzeni galerii znajdziesz wiele ławek, na których możesz odpocząć. Dostępne są również materiałowe siedziska
Godziny przyjazne sensorycznie: środa 17.00-18.00 Dźwięki wystawy nie nakładają się na siebie, słychać tylko jedno nagranie, w wyciemnionej sali włączamy dodatkowe światło
Biogramy kuratorek
Stach Szabłowski – ur. 1973. Kurator, krytyk sztuki i publicysta. Absolwent Instytutu Historii Sztuki UW. W latach 1998-2106 związany z Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie. Kurator i współkurator kilkudziesięciu wystaw, festiwali sztuki w przestrzeni publicznej i projektów artystycznych realizowanych w Polsce i za granicą. Na przełomie lat 90. i 2000. towarzyszył jako kurator debiutom rówieśników – pierwszej generacji artystów i artystek debiutujących w III RP i opisujących posttransformacyjną rzeczywistość. W swojej różnorodnej praktyce kuratorskiej szczególną uwagę poświęca antropologicznej perspektywie spojrzenia na sztukę, pograniczom filmu i sztuk wizualnych oraz strategiom narracyjnym w sztukach plastycznych. Działalność kuratorską łączy z intensywną praktyką w dziedzinie krytyki sztuki. Ma na koncie redakcję szeregu monografii i katalogów wystaw. Jego teksty ukazują w książkach o sztuce a także w periodykach specjalistycznych i prasie głównego nurtu. Współautor książki „Wszystko od razu. Pierwsze 18 lat MSN”, Warszawa, 2023. Publikował m.in. w Gazecie Wyborczej, Dzienniku Gazecie Prawnej, Życiu Warszawy, Architekturze-Murator, Fluidzie, Machinie, Newsweeku, Wprost i Obieg.pl. Obecnie jest stałym współpracownikiem Przekroju, Dwutygodnika, magazynu Szum i miesięcznika Zwierciadło.
Emilia Orzechowska – kuratorka, artystka, producentka i animatorka kultury. Obecnie dyrektorka Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu. Ukończyła studia filmoznawcze w Instytucie Sztuk Audiowizualnych na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, Studium Animatorów Kultury w Gdańsku ze specjalizacją filmową oraz krytykę artystyczną na gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Założycielka Stowarzyszenia A KuKu Sztuka, w którym do 2017 roku realizowała autorskie i interdyscyplinarne projekty artystyczne m.in. Parkowanie (2007-2016) oraz Festiwal ARTLOOP (2011-2017). W swojej niezależnej praktyce kuratorskiej często odnosi się do historii miejsc lub osób. Lubi nieoczywiste lokalizacje i projekty site specific. Często w narracji nawiązuje do przestrzeni, tworząc raczej doświadczenia niż prezentacje. W latach 2012-2021 pracowała w Teatrze Miniatura w Gdańsku jako producentka teatralna. W latach 2018-2020 pracowała jako kierowniczka działu produkcji wystaw i kuratorka w TRAFO Trafostacja Sztuki w Szczecinie, a w 2021 roku była odpowiedzialna za roczny program szczecińskiej Galerii Jedna Druga. Od lata 2019 roku wraz z Elą Jabłońską i Wojtkiem Kotwicki współtworzy Fundację W788, która prowadzi programy rezydencyjne w miejscowości Kozielec na 788 kilometrze Wisły oraz gdańskie Stowarzyszenie ARBUZ współprowadzone m.in. z Honoratą Martin, Piotrem Oskarem Martinem, Piotrem Pawlakiem i Aurorą Lubos, zajmujące się działaniami kulturalnymi i pomocowymi osobom w kryzysie uchodźczym oraz migrantkom i migrantom. Inicjatorka wraz z Piotrem Pawlakiem nowopowstałej Fundacji LEKKOŚĆ, która swoją działalność rozpoczęła jesienią 2022 roku w Gdańsku. Jest laureatką honorowej odznaki Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – „Zasłużona dla Kultury Polskiej”. W 2021 roku laureatka Nagrody Specjalnej Marszałka Województwa Pomorskiego za inicjatywę “Sztuka bez granic” na rzecz Stowarzyszenia Homo Faber i pomoc osobom na granicy polsko-białoruskiej oraz laureatka, wraz ze Stowarzyszeniem ARBUZ, najważniejsze Nagrody Kulturalnej Miasta Gdańska „Splendor Gedanensis” za rok 2021 oraz najważniejszego odznaczenia Miasta Gdańska – Medal Św. Wojciecha. Od 2024 roku członkini Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA oraz członkini Rady Programowej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku.