Program BWA Wrocław na 2025 rok
Wiosna – dłuższe dni, pierwsze pąki, nowalijki, powroty ptaków. Właśnie ten czas w roku, a nie jego przyjęty kalendarzowo początek przypadający w styczniu, przyjmujemy (już po raz drugi) za czas inauguracji rocznego programu w BWA Wrocław. Szybko przekonacie się, że nie będzie to program wyłącznie wystawienniczy.
Obok programu wystaw, jako instytucja realizujemy również działania wieloetapowe, oparte na procesie i badaniach artystycznych. Zależy nam na dyskusji o redystrybucji środków na honoraria artystyczne i wspieraniu produkcji prac. Rolę osób artystycznych widzimy zarówno w programie wystawienniczym, jak również publicznym. Artystki i artyści wezmą także aktywnie udział w projektowaniu i realizacji elementów wnętrz naszej przyszłej siedziby.
Jako Zespół przygotowujemy się do zasiedlenia budynku przy ulic Kolejowej w 2028. Wiąże się to z wieloma zmianami dla nas i redefinicją naszej roli w ekosystemie miasta. Tworzenie przyszłej siedziby traktujemy jako proces, który współdzielimy z wieloma środowiskami. Próbą opowiedzenia tego procesu będzie m.in. projekt Wyprawa na 17. Południk.
W tym roku, podobnie jak rok temu, pod hasłem Postęp a Sezony w Parku prowadzić będziemy działalność edukacyjno-warsztatową, skierowaną do odbiorców w różnym wieku i z różnymi potrzebami. Program publiczny zainaugurujemy w parku im. Lesława Węgrzynowskiego przy Nowej Siedzibie. To właśnie tam odbędzie się większość aktywności z opracowanego i kuratorowanego przez Iwonę Kałużę, Joannę Synowiec i Magdalenę Weber programu. Planujemy szereg działań, które mają na celu nawiązanie bliższych relacji z naszymi przyszłymi sąsiadami.
Ważnym elementem naszych działań będzie praca nad archiwum i materialnymi śladami przeszłości instytucji. Przyglądanie się przeszłości instytucji, a także szerzej – historii materialnej Wrocławia, z uwzględnieniem śladów po Breslau – pozwoli nam bardziej świadomie myśleć i przyszłości i prowadzić procesy zmian. Jednym z takich procesów jest remont galerii Dizajn BWA Wrocław wraz z Żyjnią. Kuratorowana przez wieloletnią autorkę programu galerii, Katarzynę Roj, wystawa pod roboczym tytułem „Sanatorium” zainauguruje działalność galerii na ul. Świdnickiej po generalnym remoncie. Co ważne, przy tej wystawie ogłosimy otwarty nabór dla artystek i artystów.
Równolegle do wystaw, prowadzimy i współtworzymy programy wsparcia, rezydencje artystyczne, projekty sieciujące, a także międzyinstytucjonalne współprace. Są wśród nich programy powracające, takie jak realizowany po raz trzeci Off Space, wspierający finansowo lokalne, niezależne środowiska artystyczne. Ale też nowe, które zrodziły się w efekcie wzbogacających spostrzeżeń, jakie jako pracowniczki i pracowników instytucji zdobyłyśmy współorganizując takie wydarzenia jak Muzealny Think Tank czy Zjazd Sieci BWA. Czerpiąc z tych doświadczeń, w 2025 roku zorganizujemy wydarzenie dedykowane osobom pracującym przy montażu wystaw. Sympozjum realizatorów wystaw, kuratorowane przez Tomasza Koczonia i Tomka Pawłowskiego-Jarmołajewa, będzie okazją do wymiany doświadczeń i wzajemnego wsparcia międzyinstytucjonalnego.
W tym roku BWA Wrocław zaznaczy swoją obecność na arenie międzynarodowej, dzięki realizowanej przez Katarzynę Roj wystawie „Krótkie wakacje”. To projekt kuratorski, który zwyciężył w konkursie na wystawę w Pawilonie Polskim na Triennale w Mediolanie 2025 organizowanym przez Instytut Adama Mickiewicza. Przedmiotem wystawy jest idea sanatorium dziennego, które łączy rozmaite funkcje i odpowiada potrzebom wielokulturowej społeczności.
Mamy też w planach organizację szeregu otwartych i branżowych wydarzeń, a także goszczenie innych inicjatyw kulturalnych, takich jak Canti Spazailizzati, z którymi od lat współpracujemy, czy Muzyka dla Książek – nowa inicjatywa, która zadomowiła się w Palmiarni. Przedsięwzięciom realizowanym w murach instytucji towarzyszyć będzie, na stałe już wpisany jako punkt odniesienia dla działań BWA Wrocław, krajobraz Wrocławskich Pól Irygacyjnych.
Wiosna
Hiperobiekty, Anna Bujak
21.03-04.05.2025
Studio BWA Wrocław
Kuratorka: Patrycja Sikora
więcej o wystawie
Wystawa Anny Bujak została zainspirowana teorią hiperobiektów stworzoną przez amerykańskiego filozofa Timothy’ego Mortona, dotyczącą zjawisk, obiektów i oddziaływań wymykających się ludzkiemu poznaniu. To takie zjawiska jak radioaktywność, globalne ocieplenie, złoża ropy, czy Covid. Są one trudno uchwytne ze względu na skalę, niewidoczność czy rozproszenie, ale jednocześnie wywierają silny wpływ na ludzi i całą biosferę planety. Anna Bujak materializuje na własne potrzeby ideę hiperobiektu, dzięki wykorzystaniu środków i narzędzi, jakie oferuje sztuka. Dotyka kategorii niesamowitości i iluzji, próbuje uchwycić to, co ulotne, przeczuwane tylko podskórnie, intuicyjne, obserwowalne jedynie fragmentarycznie, jak zapach ozonu podczas burzy, zjeżone na karku włosy i zelektryzowana kocia sierść.
Wyprawa na 17. południk
Pracownia badań artystycznych nowej siedziby BWA Wrocław
28.03.2025- 19.10.2025
SIC! BWA Wrocław
Kurator i kuratorka: Maciej Bujko, Mika Drozdowska
Grupa badawcza: Iwona Bińkowska, Bartosz Brylewski, Jakub Jakubowicz, Ewa Klekot, Karina Marusińska, Anna Orłowska
Lista osób prezentujących swoje prace i kolekcje: Michał Łuczak, PROLOG + Łukasz Izert, Anna Orłowska, Barwy Kaczawskie (Paulina Teterycz), Dominika Kulczyńska
więcej o projekcie
Wyprawa na 17. południk to kolejny etap pracy nad nową siedzibą BWA Wrocław, która powstaje przy ul. Kolejowej. Przez prawie siedem miesięcy dwie grupy badaczy i badaczek, ale także widzowie, artystki, architekci oraz zespół BWA Wrocław będą wyruszać w różne miejsca na Śląsku i w najbliższej okolicy, by zbierać materiały i historie. Galeria SIC! przekształci się w pracownię badań artystycznych. Stopniowo zapełniające się przedmiotami, materiałami, zdjęciami i artefaktami elementy scenografii będą zdradzać postępy procesu badawczego, kształtującego przyszłość BWA Wrocław.
Nieposłuszne gwiazdy
25.04–24.08.2025
BWA Wrocław Główny
Kuratorki: Katarzyna Czeczot, Joanna Kobyłt
Artystki i artyści: Lauren Darling, Lucjan Demidowski, Tomasz Dobiszewski, Katarzyna Korzeniecka, Natalia LL, Witek Orski, Johan Österholm, Łukasz Radziszewski, Maja Rozbicka, Kama Sokolnicka, Sarah Cameron Sunde, Iza Tarasewicz, Irina Teodorescu, Mateusz Wysocki, Jakub Woynarowski
więcej o wystawie
Czas narodzin zachodniej nowoczesności był okresem odseparowywania się człowieka od tego, co zaczęto nazywać „naturą”. Upowszechnienie się sztucznego oświetlenia uniezależniło ludzi od ograniczeń światła słonecznego. Popularyzacja zegarów i kalendarzy wpłynęła na doświadczanie czasu. Astrologia, stanowiąca wcześniej uzupełnienie astronomii, straciła status poważanej nauki, a narodziny kapitalizmu zmieniły naszą codzienność – m.in. sposób odżywiania się czy podejście do snu. Wystawa proponuje inne spojrzenie na relację człowieka z kosmosem. Tutaj gwiazdy – rozumiane jako zjawiska pozaziemskie i niedające się okiełznać – nie podlegają ludzkiej woli i planom, są nieposłuszne. Artystki i artyści przyglądają się konsekwencjom nowożytnego odczarowania świata. Poszukują obrazów wpływu, jaki kosmos wywiera na nas, nasze ciała i otoczenie.
Lato
Krótkie wakacje
13.05–9.11.2025
Pawilon Polski Triennale Milano, Mediolan
kuratorka: Katarzyna Roj
artystki i artyści: Aleksandra Wasilkowska, Olaf Brzeski, Łukasz Rusznica, Agata Bartkowiak, Monika Opieka, Alicja Wysocka, Antonina Nowacka
organizator: Instytut Adama Mickiewicza
więcej o wystawie
Pawilon Polski zmieni się w kameralną komnatę inspirowaną tepidarium – pomieszczeniem, które w starożytnych rzymskich łaźniach, służyło do odpoczynku i rozgrzewania ciała. Przestrzeń, w której znajdzie się legowisko, zaoferuje osobom zwiedzającym doświadczenie spokoju pośród zgiełku wydarzenia, jednocześnie angażując wszystkie zmysły poprzez działania artystyczne. Triennale w Mediolanie jest jednym z najbardziej prestiżowych międzynarodowych wydarzeń poświęconych architekturze, sztuce i dizajnowi. Co trzy lata przestrzenie budynku Palazzo dell’Arte, w którym odbywa się wydarzenie, wypełniają instalacje i wystawy mające formę interwencji artystycznych site specific.
Atlas splątanych opowieści
23.05-29.06.2025
Studio BWA Wrocław
Kuratorka: Joanna Synowiec
Autorki i autorzy: Liliana Zeic, Irène Mélix
Wystawa to zapis śledztw historycznych, artystycznych wycieczek wyobraźni i próby wypełniania białych plam queerstorii. Artystki Liliana Zeic i Irène Mélix, pracując z materiałami archiwalnymi, pytają nie tylko o same historie osób i miejsc, ale również o rolę i funkcję wyobraźni w wypełnianiu białych plam. Liliana Zaic zastanawia się, czy biografie osób queerowych w większości wypadków opowiadane poprzez archiwa policyjne, mogą być spisane inaczej. Irène Mélix przeszukując archiwa w Dreźnie, rozmyśla nad relacjami i środowiskiem osób queerowych w Dreźnie w XX wieku Atlas białych plam to różnorodne ścieżki pionierskie, jak i te wydeptane wielokrotnie, wielość śladów i katalog rozlicznych scenariuszy, które nie stanowią odpowiedzi, a pokazują możliwości queerstoryczne.
Kurtyna w górę!
18.07-28.09.2025
Studio BWA Wrocław / w ramach MFF BNP Paribas Nowe Horyzonty
Kuratorki: Ewa Szabłowska, Joanna Stembalska, Stach Szabłowski
Artystki i artyści: [TBC]
Punktem wyjścia wystawy jest tradycja brytyjskiej burleski – ukazanej jako estetyka oddolnego oporu i narzędzie społecznej zmiany. Maskarada, groteska, zuchwały humor nie wahający się wejścia w rejestry wulgarności, śmiała erotyka – to wszystko narzędzia służące nie tylko beztroskiej zabawie, lecz także instrumenty kwestionowania ustalonego porządku wykorzystywane w dyskursach emancypacyjnych. Burleska przedrzeźnia kody kultury wysokiej, która nie jest niewinna – jednym z jej wymiarów jest bowiem estetyczne dyscyplinowanie społeczeństwa przez elity.
Jesień
Krajobraz ukraiński (tytuł roboczy)
26.09.2025 do 2026
BWA Wrocław Główny
kuratorka: Marta Gendera
Artystki i artyści: [TBC]
Wystawa Krajobraz ukraiński odbywa się w ramach projektu The Sky is Open. Voices From Ukraine. Bazuje na archiwum prac stworzonych po 24 lutego 2022 przez osoby artystyczne z Ukrainy. Tego dnia Rosja ponownie zaatakowała Ukrainę – zaczęła się pełnoskalowa wojna. Celem wystawy jest wspieranie osób artystycznych przebywających w Ukrainie i ich działań w trudnym czasie oraz prezentowanie sztuki, która powstaje obecnie w Ukrainie. Głównym tematem wystawy jest krajobraz wojenny w Ukrainie, krajobraz miejsca, w którym toczy się pełnoskalowa wojna. Zniszczenia dotykają nie tylko miast, domów i siedzib ludzkich – to także dewastacja przyrody i jej zasobów, siedlisk nie tylko ludzkich, ale także pozaludzkich.
Sanatorium
24.10.2025 – marzec 2026
Dizajn BWA Wrocław
Kuratorka: Katarzyna Roj
Artystki i artyści: [TBC]
Wystawa bada współczesne rozumienie komfortu i regeneracji w kontekstach społecznych, ekologicznych i kulturowych. Inspirując się koncepcjami Beatriz Colominy, Byung-Chul Hana i Bernda Brunnera, eksploruje wpływ zdrowia, higieny i napięć społecznych na codzienne nawyki i projektowanie przestrzeni. Punktem wyjścia są dolnośląskie sanatoria – modernistyczne miejsca regeneracji ciała i umysłu, reinterpretowane jako przestrzenie troski, adaptowane do wyzwań XXI wieku: regeneracji ekosystemów, ochrony krajobrazu, migracji i dostępności. Widzowie zostaną zaproszeni do doświadczenia nowych form relaksu i refleksji nad zmęczeniem jako wyzwaniem współczesności. Projekt jest podsumowaniem wieloletnich poszukiwań w obszarze sztuki, projektowania i odporności, prowadzonych przez Katarzynę Roj, jako kuratorkę galerii Dizajn BWA Wrocław w latach 2009–2023.
Zima
Szlify
28.11.2025 do 2026
SIC! BWA Wrocław
Kuratorki: Ewa Klekot, Agnieszka Ryss
Artyści i artystki: Sasha Bashynski, Katarzyna Harasym, Agnieszka Ryss
„Kryształy”, czyli naczynia ze szkła ołowiowego, były symbolem zamożności i luksusu, szczególnie w PRL-u, gdy fabryki wytwarzały je na masową skalę. Z czasem, z powodu odkrycia ryzyka obecności ołowiu w kontaktach z płynami, produkcja ołowiowych kryształów zaczęła zanikać na rzecz tzw. „krystaliny”, szkła bez ołowiu. Wystawa bada relacje między ludźmi a tymi przedmiotami, które przez lata stanowiły ważną część życia ich użytkowników i wytwórców – ręcznie szlifowane na masową skalę w hutach takich, jak „Julia” w Piechowicach, a potem przechowywane w domach, na honorowych miejscach. Poprzez fotografie Agnieszki Rayss, prace Katarzyny Harasym i Sashy Bashynskiego oraz badania etnograficzne Ewy Klekot, odkrywamy historię tych „kryształów” – od procesu produkcji po ich miejsce w codziennym życiu. Przedmioty te, dzięki swojej materialności, są współtwórcami relacji międzyludzkich, a ich współczesne postrzeganie zyskuje nowe, głębsze znaczenie.
Spadek
Studio BWA Wrocław
kuratorka: Anna Batko
więcej o wystawie wkrótce
Współcześnie malarstwo to inwestycja i część klasowego przywileju. Roland Topor, zresztą też malarz, zwykł mówić: je suis victime de mon succès. To samo chciałoby się powiedzieć o malarstwie. Na wystawie pokazujemy prace tworzone z resztek: ze zużytych szmat, starych dywanów i metalowych odpadów. I chociaż całość pozwala się czytać jako sztuka nowych dzikich, ale też bunt wobec systemu i mieszczańskich norm, to ona też, jak każdy akt oporu, zostanie wchłonięta przez kapitalizm, przemielona i wypluta pod postacią popkulturowej papki. O ile już się to nie dzieje. Wystawa została wyłoniona w ramach naboru ciągłego prowadzonego przez BWA Wrocław w 2024 roku.