Choroba w wierzeniach ludowych – oprowadzanie z dr. Mirosławem Marczykiem po wystawie Robak sercowy

W ramach czwartkowych oprowadzań po wystawie Robak sercowy zapraszamy na spotkanie z dr. Mirosławem Marczykiem, antropologiem z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego, który w swojej pracy naukowej zajmuje się antropologią społeczności lokalnych oraz pograniczami kulturowymi i etnicznymi. Przyjrzymy się pracom Aleksandry Liput z perspektywy wierzeń ludowych dotyczących zdrowia i choroby. 

Praktyki lecznicze – mniej lub bardziej trafne z punktu widzenia medycyny naukowej – były wynikiem światopoglądu uwikłanego w myślenie kategoriami magii i rytuału. Choroba, traktowana jako konieczna część ludzkiej egzystencji, zazwyczaj stan o proweniencji zaświatowej, miała się manifestować w postaci demonicznych personifikacji istot chtonicznych*. Takie pojmowanie choroby przejawia się w pracach Aleksandry Liput, prezentowanych na wystawie „Robak sercowy”. 

„Medycyna ludowa utkana jest z przędzy rozumienia przede wszystkim wizji konstrukcji świata, z której wyciągane są z dużą konsekwencją i logiką terapeutyczne wnioski”

Ludwik Stomma, etnolog

Ta odległa wizja świata, wraz z jej pojmowaniem choroby, diagnozowania, doboru leków i jej specyficznymi praktykami terapeutycznymi, stała się dla artystki pretekstem do zadumy nad współczesnym statusem choroby i chorego, formą refleksji nad „bezduszną” medykalizacją. Może zatem warto przyjrzeć się bliżej zaproponowanym przez Aleksandrę Liput metaforom?

* Istoty chtoniczne – bóstwa ciemności i śmierci oraz ziemi i jej płodności. Słowo „chtoniczny” odnosi się do bóstw lub duchów z zaświatów, związanych zwłaszcza z religią starożytnej Grecji.